Tập trung phát triển hạ tầng công nghệ
Ông Lê Hải Trà – Thành viên phụ trách HĐQT của Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM – cho biết, hiện có có một dự án công nghệ thông tin với mục tiêu thay đổi toàn bộ nền tảng công nghệ thông tin của hệ thống giao dịch chứng khoán Việt Nam.
Hệ thống này theo kế hoạch sẽ đi vào hoạt động trong năm 2020, nhưng dịch Covid-19 khiến các chuyên gia của Sở Giao dịch chứng khoán Hàn Quốc không thể sang Việt Nam đã làm chậm tiến độ triển khai công việc.
“Nhiều công việc chúng tôi tìm giải pháp để làm từ xa, nhưng nhiều việc không làm từ xa được nên có sự chậm chễ. Đây là những nhiệm vụ trọng tâm và cấp bách trong năm 2021”, ông Trà chia sẻ tại buổi công bố "10 sự kiện chứng khoán nổi bật năm 2020".
Cũng theo ông Trà, hệ thống giao dịch chứng khoán mới sở hữu năng lực cao hơn nhiều lần so với hệ thống hiện tại, nhưng cần trải qua bước kiểm nghiệm cuối cùng mới có thông số cụ thể.
“Hệ thống này có thể đáp ứng được thanh khoản 20.000 tỉ đồng hoặc hơn thế, nhưng khi thanh khoản tăng đột biến lên 50.000 tỷ đồng sẽ là câu chuyện khác”, ông Trà cho biết.
“Câu chuyện khác” theo ông Trà là sự tăng trưởng khó đoán định của thị trường chứng khoán, còn ngân sách đầu tư cho hệ thống giao dịch có hạn. Vì vậy sẽ mất rất nhiều thời gian để hoàn thiện các thủ tục bổ sung kinh phí đầu tư, nếu có.
Về phía Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM sẽ triển khai thử nghiệm tăng lô giao dịch tối thiểu lên 100 cổ phiếu mỗi lệnh trong tháng 1-2021 – như một giải pháp tình thế - nhằm giảm 18% số lượng lệnh giao dịch trên thị trường.
Khó kiểm soát khi số lượng lệnh tăng trưởng đột biến
Một số công ty chứng khoán đã liên tục gửi thư tới khách hàng với nội dung giải thích về sự cố trong quá trình đặt lệnh giao dịch trong giai đoạn từ ngày 17-12 tới 23-12.
Công ty chứng khoán SSI cho biết, thông tin khớp lệnh từ Sở Giao dịch chứng khoán TPCHM trả về tiếp tục có hiện tượng chậm do hoạt động giao dịch tăng mạnh trong chiều 23-12.
“Các lệnh đặt trên sàn HoSE của quý khách trong khoảng thời gian này có thể không được cập nhật đúng trạng thái lệnh hoặc đã được gửi vào sàn nhưng SSI chưa nhận được xác nhận từ Sở”, Công ty chứng khoán SSI cho biết.
Lý giải nguyên nhân, ông Lê Hải Trà cho rằng, năng lực dự phòng của hệ thống công nghệ thông tin có giới hạn nhất định. Vì vậy hệ thống có thể rơi vào tình trạng không thể đáp ứng được yêu cầu khi số lượng lệnh từ đầu năm 2020 tới nay cao hơn 3-12 lần so với năm 2019, theo số liệu do 20 công ty chứng khoán hàng đầu thị trường chia sẻ.
“Hệ thống IT đang nỗ lực hết sức trong việc theo dõi, giám sát, hỗ trợ các công ty chứng khoán mỗi khi có sự cố. Nhưng để giải thích hiện tượng đó một cách thoả đáng thì cần có thời gian và dữ liệu cụ thể”, ông Trà cho biết.
Ông Trà ví von đường truyền giữa Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM và các công ty chứng khoán giống như “đường ống nước”, còn hệ thống của Sở là “cửa vào”. Về nguyên lý, “đường ống” và “cửa vào” không thể thay đổi, dù lượng “nước” tăng trưởng đột biến.
Vì vậy, khó tránh tình trạng “dòng chảy” tắc nghẽn, theo ông Trà.
Bên cạnh đó, phụ trách HĐQT của Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM cho rằng, một số công ty chứng khoán, nhà đầu tư sử dụng phần mềm giao dịch tự động bằng rô-bốt, thuật toán khiến số lượng lệnh tăng đột biến cũng có thể dẫn tới tình trạng mất kiểm soát.
