Ngày 25/12 tới, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) sẽ tổ chức đấu giá cổ phần của Tổng CTCP Sông Hồng do Bộ Xây dựng sở hữu với tổng khối lượng 13,2 triệu cổ phiếu, tương đương 49% vốn điều lệ, dự kiến thu về 132 tỷ đồng.
Tổng công ty Sông Hồng là doanh nghiệp có tên trong danh mục phải thoái vốn nhà nước trước ngày 30/11/2020, theo Quyết định số 908 của Thủ tướng Chính phủ. Nếu không thoái vốn thành công, Tổng công ty sẽ được chuyển giao về Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) trước ngày 31/12/2020.
Kinh doanh bết bát
Kể từ khi cổ phần hóa đến nay, tình hình kinh doanh của Tổng công ty Sông Hồng rơi vào trạng thái tiêu cực khi liên tục báo lỗ, nặng nề nhất là trong giai đoạn bắt đầu từ năm 2016.
Theo đó, năm 2016, Tổng công ty ghi nhận doanh thu lên đến 693 tỷ đồng, tuy nhiên do bán hàng dưới giá vốn nên lỗ gộp hơn 17 tỷ đồng. Thêm vào đó, các chi phí vận hành luôn ở mức cao (chi phí quản lý doanh nghiệp hơn 118 tỷ đồng), khiến Tổng công ty gánh lỗ trước thuế hơn 187 tỷ đồng.
Năm 2017, doanh thu của Sông Hồng giảm đến 73%, xuống còn 188 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Tổng công ty còn gặp khó khăn về tài chính, vốn nợ đọng tại các công trình lớn, nợ ngân hàng bị chuyển nhóm 5 dẫn đến việc không vay được vốn thực hiện thi công, không đủ điều kiện đấu thầu...
Tuy nhiên, nhờ giá vốn được cải thiện, đồng thời chi phí quản lý doanh nghiệp được tiết giảm nên Tổng công ty đã thu hẹp số lỗ chỉ còn 55,6 tỷ đồng.
Thế nhưng, "niềm vui ngắn chẳng tày gang", khi Tổng công ty tiếp tục kết thúc năm 2018 và 2019 với số lỗ lên tới hàng trăm tỷ đồng.
Tính đến 30/6/2020, Sông Hồng lỗ luỹ kế hơn 1.000 tỷ đồng, âm vốn chủ sở hữu hơn 695 tỷ đồng. Nợ ngắn hạn vượt quá tài sản ngắn hạn gần 642 tỷ đồng, lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh âm 0,83 tỷ đồng.
Kiểm toán cho biết, do nợ xấu tín dụng nên Tổng công ty không đủ điều kiện năng lực để tham gia các gói thầu. Doanh thu và sản lượng chủ yếu của các công trình chuyển tiếp dở dang từ các năm trước chuyển sang có hiệu quả thấp, lãi vay lớn.
Hơn nữa, công ty mẹ và tổ hợp các công ty thành viên mất khả năng thanh toán nghiêm trọng do nợ phải trả tiếp tục tăng từ phát sinh lãi vay phải trả cho công trình Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1, nợ phải trả cho nghĩa vụ bảo lãnh các công ty con.
Do đó, Kiểm toán "nghi ngờ đáng kể" về khả năng hoạt động liên tục của công ty. Tuy nhiên, ban tổng giám đốc Sông Hồng cho biết Tổng công ty sẽ tiếp tục hoạt động trong ít nhất 12 tháng bằng việc thu hồi các khoản công nợ, kinh doanh cho thuê mặt bằng và hỗ trợ nguồn vốn từ các cổ đông.
Định giá dựa vào đất?
Thực tế, tình hình kinh doanh bết bát, mất khả năng thanh toán của Tổng công ty Sông Hồng đang được nhiều ý kiến cho rằng là điểm trừ rất lớn đối với phương án thoái vốn của Bộ Xây dựng hiện nay khi đưa ra mức giá khởi điểm gấp 5 lần thị giá của HSG.
Còn nhớ, hồi năm 2018 đã từng có một đơn vị thẩm định đưa ra mức giá 3.000 đồng cho mỗi cổ phần của Tổng công ty Sông Hồng dựa trên nội tại của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, theo ý kiến của một chuyên gia, đối với các nhà đầu tư quan tâm đến cổ phần nhà nước thì việc giá cổ phiếu của doanh nghiệp đang là bao nhiêu trên thị trường chứng khoán không quan trọng bằng việc đơn vị đó đang sở hữu bao nhiêu diện tích đất.
Trong rất nhiều thương vụ thoái vốn nhà nước trước đây, nhà đầu tư sẵn sàng mua lại công ty đang hoạt động kém cỏi trong lĩnh vực chính với mức giá cao hơn rất nhiều so với giá đang giao dịch trên sàn chỉ vì công ty sở hữu nhiều "đất vàng".
Thương vụ thoái vốn của Vinachem tại CTCP Cao su Sao Vàng (mã: SRC) là một ví dụ điển hình. Mặc dù kinh doanh của Cao su Sao Vàng ngày càng sa sút, song Vinachem đã thực hiện thành công phiên đấu giá hơn 4,2 triệu cổ phiếu SRC với mức giá cao gấp đôi so với thị giá, lượng mua vừa khớp với lượng đăng ký bán.
Trong khi đó, hiện Tổng công ty Sông Hồng đang có một số dự án đầu tư lớn như: công trình Sông Hồng Tower tại quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội) trên diện tích 1,38ha; dự án lập quy hoạch khu đất kinh tế tại Lĩnh Nam, quận Hoàng Mai (Hà Nội) trên quy mô 9,5ha; dự án Khách sạn Royal Sông Hồng; dự án nghiên cứu lập quy hoạch chi tiết 1/500 khu "đất vàng" 70-72 An Dương, Tây Hồ (Hà Nội)…
Ngoài ra, doanh nghiệp này còn có 7 công ty con mà nhiều diện tích đất nằm ở khu vực giá cao như CTCP Sông Hồng Thăng Long ở thị trấn Yên Viên, Gia Lâm, Hà Nội.
Theo đó, mức giá 10.000 đồng/cp mà Bộ Xây dựng đưa ra là hoàn toàn có cơ sở, bởi so với những đợt đấu giá khác, giá đưa ra chỉ là mức bằng mệnh giá, tổng số tiền chi ra cho lượng cổ phần đấu giá cũng không phải quá lớn.
Tuy nhiên, bên cạnh những thương vụ đấu giá thành công nhờ đất thì cũng có không ít thương vụ thất bại dù có lợi thế về đất nhưng chủ yếu diện tích nhỏ, chưa thể hiện được lợi thế. Do vậy, việc Bộ Xây dựng có thể thành công với thương vụ tại Tổng công ty Sông Hồng hay không vẫn là một câu hỏi khó đưa ra được câu trả lời tại thời điểm này.
