Hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã khôi phục sản xuất
Đây là chính sách hỗ trợ lãi suất đầu tiên sử dụng ngân sách nhà nước có quy mô lớn được triển khai qua hệ thống ngân hàng thương mại. Mục tiêu là giúp các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh được tiếp cận nguồn vốn ngân hàng với lãi suất thấp hơn để vượt qua khó khăn, ổn định và phát triển sản xuất - kinh doanh, tạo nền tảng và động lực phát triển nền kinh tế; đảm bảo nguyên tắc công bằng, công khai, minh bạch, xác định đúng đối tượng cần hỗ trợ, hạn chế tối đa các sai phạm trong quá trình triển khai, quyết toán hỗ trợ lãi suất.
Theo ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Thường trực NHNN, chính sách hỗ trợ lãi suất 2% là một giải pháp bổ sung và thời gian tới sẽ song hành cùng các giải pháp mà ngành ngân hàng đã, đang và sẽ triển khai (bao gồm cả chính sách hỗ trợ lãi suất 2% thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội) nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho người dân, doanh nghiệp trong tiếp cận nguồn vốn với chi phí thấp, tận dụng thời cơ phát triển hoạt động sản xuất - kinh doanh trong tình hình mới, góp phần kích thích cả phía cung và cầu, tạo nền tảng để tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ theo hướng bền vững hơn. Gói tín dụng ưu đãi 2% có thể được triển khai ngay, góp phần hỗ trợ cho các doanh nghiệp, hợp tác xã khôi phục sản xuất.
Theo Nghị định 31, điều kiện được hỗ trợ lãi suất là: khách hàng có đề nghị được hỗ trợ lãi suất, đáp ứng các điều kiện vay vốn theo quy định của pháp luật hiện hành về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài; khoản vay được hỗ trợ lãi suất là khoản vay bằng đồng Việt Nam, được ký kết thỏa thuận cho vay và giải ngân từ ngày 1-1-2022 đến ngày 31-12-2023, sử dụng vốn đúng mục đích theo quy định, chưa được hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước.
Thời hạn được hỗ trợ lãi suất tính từ ngày giải ngân khoản vay đến thời điểm khách hàng trả hết nợ gốc và/hoặc lãi tiền vay theo thỏa thuận giữa ngân hàng thương mại và khách hàng, phù hợp với nguồn kinh phí hỗ trợ lãi suất được thông báo, nhưng không vượt quá ngày 31-12-2023…
Tại hội nghị, lãnh đạo NHNN yêu cầu các đơn vị trong ngành khẩn trương triển khai các nhiệm vụ, phối hợp với cơ quan, chính quyền địa phương, đơn vị liên quan nhằm đảm bảo thực hiện hỗ trợ lãi suất đúng quy định, đúng đối tượng, đúng mục đích; ngăn chặn các sai phạm, rủi ro, trục lợi chính sách.
Đồng thời, NHNN cũng chỉ đạo các đơn vị thuộc NHNN, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố, Ngân hàng Chính sách xã hội tập trung triển khai có hiệu quả các chương trình, chính sách tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Lãnh đạo NHNN cũng khẳng định sẽ sử dụng các công cụ điều hành, tăng cường thanh tra, giám sát, phối hợp các bộ, ngành, chính quyền địa phương để triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất đạt hiệu quả.
Kiến nghị xem xét nâng hạn mức tín dụng
Theo ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng, nhu cầu vốn hiện nay là rất lớn và nhu cầu tăng trưởng “room tín dụng” (giới hạn cho vay) của các ngân hàng cũng rất lớn. Do đó, cần cân đối với mức lạm phát để đưa ra ngưỡng tăng trưởng tín dụng hợp lý, nếu không sẽ rất khó cho các ngân hàng khi điều kiện đủ nhưng lại không thể giải ngân do hết room.
Đại diện các ngân hàng thương mại cổ phần: Công thương Việt Nam (VietinBank), Quân đội (MB), Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cùng kiến nghị, sớm nâng hạn mức tín dụng cho các ngân hàng để có thể thực hiện những chương trình hỗ trợ lãi suất một cách có hiệu quả; đồng thời có chính sách hỗ trợ các ngân hàng bằng cách loại trừ khoản vay ưu đãi khỏi room tín dụng. Bởi lẽ, với chương trình hỗ trợ lãi suất này, dự kiến nhu cầu tín dụng của khách hàng sẽ tăng mạnh trong khi tăng trưởng room hiện tại của các ngân hàng khá eo hẹp.
Liên quan đến đối tượng khách hàng, dù Nghị định 31 đã quy định các nhóm ngành được hưởng chương trình hỗ trợ lãi suất nhưng theo ông Nguyễn Quốc Hùng, việc xác định rõ nhóm ngành đối với từng khách hàng cũng là một trong những vướng mắc đối với các ngân hàng. Nếu không có quy định cụ thể thì có thể dẫn đến mỗi ngân hàng áp dụng một kiểu.
Hiện nay, Agribank là ngân hàng thương mại đầu tiên thông báo triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất 2%/năm với các thỏa thuận cho vay, được giải ngân từ ngày 1-1-2022 đến 31-12-2023 và đối với nghĩa vụ trả nợ lãi tại các kỳ hạn trả nợ lãi mà thời điểm trả nợ phát sinh từ ngày 20-5-2022 đến 31-12-2023. Agribank sẽ dừng hỗ trợ lãi suất sau thời điểm 31-12-2023 hoặc khi hết nguồn kinh phí (hạn mức hỗ trợ lãi suất) được NHNN thông báo, tùy theo thời điểm nào đến trước.
